حد فاصل بین توده خاک اشباع و مصالحی از قبیل خاک با نفوذپذیری بسیار کم یا بتن به عنوان شرایط مرزی نفوذناپذیر تلقی میگردند. فرض میگردد که هیچ جریانی از حدفاصل مرز نفوذناپذیر عبور نمیکند.
در شکل (۲-۹) خط AB و خط ۱-۸ مرزهای نفوذناپذیرند.
ورودیها و خروجیها
خطوطی که نواحی ورود و خروج آب در توده خاک متخلخل را تعریف میکنند به عنوان نقاط ورودی و خروجی در نظر گرفته میشوند. در میان این خطوط (O-1 و ۸-G در شکل(۲-۹-a) ، BE و AD در شکل (۲-۹-b)) خطوط با پتانسیل مساوی وجود دارند که سطح پیزومتریک در میان خطوط با در نظر گرفتن شکل و راستای آنها یکسان است. جریان بر سطوح ورودی و خروجی عمود است. ورودیها و خروجیها مرزهای مخزن نامیده میشوند.
مثالهایی از شرایط مرزی
سطح تراوش
توده خاک متخلخل اشباع ممکن است که یک مرز روباز در اتمسفر داشته باشد و بتواند از میان این مرز فرار کند خط GE در شکل (۲-۹-b) فشار در میان این خطوط اتمسفریک است. سطح تراوش ممکن است وجه تراوش نیز نامیده شود.
خط تراوش
خط تراوش با عنوان سطح آزاد نیز معروف است. این مرز در میان خاک متخلخلی قرار گرفته است که آب در فشار اتمسفریک میباشند (خط DG در شکل ۲-۹-b).
در اثر نیروهای موئینگی، ناحیه اشباع خاک متخلخل به طور آرام بالای خط تراوش توسعه مییابد. اما ناحیه موئینگی تأثیر فوقالعادهای در آنالیز تراوش دارد. از آنجائیکه اولین شرایط مرزی (دو مرز) به طور معمول توسط مرزهای هندسی توده خاک متخلخل اشباع تعریف میشوند؛ لذا تا زمانی که توزیع جریان در خاک مشخص نشده باشد خط جریان مشخص نمیشود.
برای یک مرز نفوذناپذیر فرض بر این است که هیچ جریانی در میان خطوط تراوش قرار نمیگیرد. بنابراین جریان در خاک متخلخل به سمت این مرز، موازی مرز میباشد [۴] (US Army corps of engineers, 1986).
آمار سدسازی در کشورهای مختلف
یکی از شاخصههای توسعه اقتصادی در یک کشور وضعیت مهار آبهای سطحی و توسعه سدسازی است. آمار ساخت سد به نسبت وسعت کشور و وضعیت آبهای سطحی در کشورهای پیشرفته نسبت به کشورهای دیگر مؤید همین موضوع است (اشکال ۲-۱۰ تا ۲-۱۳). با نگاهی به شکل (۲-۱۳) مشخص میشود که کشور ایران در سالهای اخیر به پیشرفتهای قابل توجهی در این زمینه رسیده است. نکته حائز اهمیت در این شکل، کثرت بلامنازع سدهای خاکی نسبت به سایر انواع سد است و در این میان درصد بالای سدهای خاکی با هسته رسی نسبت به سدهای خاکی همگن میباشد]۵[ (ICOLD).
مقایسه سدهای خاکی ساخته شده در هفت کشور دنیا(ICOLD[3], 2008)
مقایسه سدهای سنگریزهای ساخته شده در هفت کشور دنیا(ICOLD, 2008)
مقایسه سدهای وزنی ساخته شده در هفت کشور دنیا(ICOLD, 2008)
آمار سدهای ساخته شده در ایران(ICOLD, 2008)
خرابی سدها
الف- موقعیت و محل خرابی در سدها
بسته به نوع و ضعف سد، خرابی یا بروز مشکل در نواحی مختلف سد میتواند اتفاق بیفتد:
بدنه سد
سازههای هیدرولیکی جنبی
پی سد
تکیهگاهها
بروز مشکل یا شکست در بدنه سدهای بتنی بصورت بروز ترکهایی در قسمتهای مختلف سد، گسترش این ترکها و در نهایت شکست کلی سد دیده میشود. در سدهای خاکی بدنه سد حساستر بوده و احتمال آسیب رسیدن به بدنه و یا شکست بدنه بیشتر است. در بدنه سدهای خاکی احتمال وقوع رگاب، ناپایداری شیبهای بالادست و پاییندست، نشت و ایجاد ترک در نواحی مختلف بدنه وجود دارد. در سالهای اخیر با پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه سدسازی مشکلات در بدنه سد تا حد زیادی مرتفع شده است. همچنین خرابی در سازههای هیدرولیکی نیز بدلیل دسترسی به اطلاعات کاملتر هیدرولوژیکی و هیدرولیکی تا حد زیادی برطرف شده است.
برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت pipaf.ir مراجعه نمایید. |