ط) شعر
دیوان ضیاء القلوب من فضل علام الغیوب ۵ جلد
المواجید العزمیه فی مواجهه الروضه الحسینیه
ی) داستان
محکمه الصلح الکبری
دروس فی القصص
ک) سایر آثار
النور المبین لعلوم الیقین و نیل السعادتین
تتفصیل النشاه الثانیه
الوسیله و ما اختلف فیه من السنه و البدعه
الجفر
وصیه الی الرجل المسلم
وصیه الی المرأه المسلمه
الخمر رجس من عمل الشیطان
إنسان المومنین و إنسان الملحدین
نعیم القبر و جمالات الآخره
یمحق الله الربا و یربی الصدقات[۷۸]
فعالیتهای سیاسی اجتماعی مؤسس
سید محمد ماضی شخصیت برجستهای بود که همزمان با توجه به عرفان و خودسازی به اتفاقات زمانه خود و وضعیت جهان اسلام اهتمام ویژه داشت. حضور همزمان در مدارس مصر و سودان و تدریس در دانشگاه در کنار توجه به قرآن و کسب و ترویج علوم دینی و نیز ذوق شعری از او شخصیتی با کاریزما و تأثیر اجتماعی به وجود آورده بود. اینهمه در کنار وقایع زمان او که سالهای پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی و شکست خلافت اسلامی، اشغال مصر و سودان توسط انگلیس، آغاز تلاشها برای شکلگیری کشور اسرائیل است؛ باعث شد که او در هرکدام از این موارد تلاشی درخور انجام دهد. در ادامه به تبیین برخی از فعالیتهای سیاسی-اجتماعی وی پرداخته شده است.
الف) مسئله استعمار و انقلاب ۱۹۱۹ م
یکی از مهمترین اتفاقات در زمان ابوالعزائم اشغال مصر و سودان توسط انگلیس و مبارزات مردم مصر و سودان برای مبارزه با انگلیس بود که به انقلاب ۱۹۱۹ م معروف است. این مبارزات درنهایت منجر به استقلال کشور مصر شد. سید محمد ماضی درزمینه مبارزه با استعمار انگلیس تلاشهای فراوانی کرد. تلاشهای او هم تلاش فکری برای تنویر اذهان و هدایت فکری و هم حضور عملی در عرصه مبارزه بود. ابوالعزائم با نوشتن مقالات فراوان در جراید و نشریات و سخنرانیها و انشاد اشعار فراوان سعی در روشنگری اذهان مردم نسبت به اقدامات انگلیس کرد. علاوه بر این در جریان مبارزات حضور پررنگی داشت. علاوه بر توصیهها و نامههایی که به سران مبارزه ازجمله سعد زغلول مینوشت، اقداماتی انجام داد که منجر به این شد تا دو بار توسط انگلیس به زندان بیفتد. در روزهای مبارزه انتشارات “المدینه المنوره” در سودان توسط او تأسیس و توسط فرزندش سید احمد اداره میشد. ازجمله فعالیتهای این انتشارات چاپ و توزیع مجله “السعاده الابدیه” بود. ابوالعزائم ظرفیت این نشریه را در اختیار چاپ نشریات انقلابیون مثل “الید السوداء” قرار داده بود. پس از مدتی این مطلب لو رفت و در تاریخ ۱۱ ربیع ۱۳۳۸ ه (۱۹۱۹ م) برای اولین بار ابوالعزائم در جریان مبارزات به زندان افتاد. درزمانی که در سودان بود دو کتاب “الجهاد” و “محکمه الصلح الکبری” را درزمینه مبارزه و ضرورت آن نوشت. به دلیل مبارزاتش بهخصوص در دانشگاه گُردن از سودان به مصر تبعید شد.[۷۹]
ب) مسئله الغاء خلافت
یکی دیگر از مهمترین اتفاقات زمان ابوالعزائم الغاء خلافت اسلامی توسط آتاتورک در ترکیه در سال ۱۹۲۴ م بود. خلافت در اندیشه سیاسی اهل سنت عامل مشروعیت بخشی به قدرت بوده و هست و از زمان رحلت پیامبر اکرم(ص) تا ۱۹۲۴م بلاانقطاع ادامه داشته است. اقدام آتاتورک در الغاء خلافت عکسالعملهای فراوانی را در جهان اهل سنت به وجود آورد. در گوشهگوشه جهان اسلام افرادی برای احیای خلافت تلاشهایی انجام دادند که هیچکدام به ثمر ننشست. در زمان ما یعنی در سال ۲۰۱۴ م پس از گذشت ۹۰ سال گروه داعش در پی احیای دوباره خلافت اسلامی و استفاده از این ظرفیت در جهان اهل سنت هستند. ابوالعزائم هم بر اساس نفوذ اجتماعی و احساس وظیفه از کسانی بود که در زمینه احیای خلافت در زمان خود تلاشهایی کرد که در ادامه برخی از فعالیتهای او ذکر شده است.
تشکیل جمعیت “احیاء الاخلاق المحمدیه” برای ایجاد ستاد پیگیری این موضوع و برگزاری مجلس اول در منزلش در ۲۳ مارس ۱۹۲۴ م
تماسهای تلفنی و مکتوب فراوان به علماء و بزرگان در سراسر بلاد اسلامی برای دعوت در همایش خلافت اسلامی و ضرورت چارهجویی در این مسئله و برگزاری همایشی برای احیای خلافت اسلامی در سال ۱۹۲۴ م به ریاست ابوالعزائم و با حضور علماء بلاد[۸۰]
شرکت در همایش احیای خلافت اسلامی در سال ۱۹۲۶ م در مکه به ریاست عبدالعزیز آل سعود و مخالفت با خلافت آل سعود[۸۱]
تلاش مجدد برای برپایی همایش ۳۱ دسامبر ۱۹۳۱ م در فلسطین که به دلیل مخالفت انگلیس که در آن زمان فلسطین مستعمره آنها بود ویزا برای وی صادر نگردید و درحالیکه از بانیان همایش بود در آن شرکت نکرد.[۸۲]
ج) مسئله فلسطین
یکی دیگر از مسائل جهان اسلام در زمان ابوالعزائم، شروع خرید زمینهای فلسطینیان توسط یهودیان و تلاشهای اولیه برای ایجاد کشور اسرائیل با همکاری انگلیس بود. در این زمینه ابوالعزائم از همان ابتدا خطر یهود را بهخوبی درک کرده بود و همه را از بیم این خطر و بزرگی آن آگاه میکرد. در یکی از اشعار او آمده است:
فی فلسطین فتنه من رآها قال صغری لکنها نار واصب[۸۳]
فلسطین دچار فتنهای بهظاهر کوچک شده که بهواقع آتشی دامنگیر است.
او در جراید و نشریات و در مکاتباتش با افراد مختلف همه را به توجه به این موضوع دعوت میکرد. در این زمینه اشعار فراوانی حتی قبل از عمومیشدن مسئله
دانلود کامل پایان نامه در سایت pifo.ir موجود است. |
یهود نیز سرود. یکی از این اشعار عبارت است از:
یا رسولالله ودا عممن کل الوجود
ای رسول خدا که عطر دوستی تو در همه هستی پراکنده است.
جاس اهل الکفر دارا بل طغی اهل الجحود
هم کافران، چشم به سرزمین ما دوختهاند و هم جحودیان پا را از گلیم فراتر بردهاند.
انت یا مولای اولی بالجمیع من الجدود
مولای من، تو از همه نیاکان خود به نبرد با اینان سزاوارتری.
قد طغی الکفار حتی عززوا اهل الیهود